Barthes, gösterge kavramını üç seviyede analiz etmiştir. Bir fotoğraf örneğinden gidelim. Bu fotoğrafın birinci seviyeli anlamı; fotoğrafa baktığımızda gördüğümüz, apaçık olan anlamdır. Bu aşamada herhangi bir derin düşünce veya anlamlandırma gereği yoktur. Bu fotoğrafın ikinci seviye anlamında ise daha derin anlamlar ekleniyor; bu fotoğrafın altında yatan, bize anlatılmak istenilen konularda düşünmemiz gerekiyor. Üçüncü seviyede ise ikinci seviyede ki anlamlandırmamıza mit ve yan anlam kavramlarını katmamız gerekiyor.
Barthes’e göre:
Düz anlam; temel adlandırma düzeyidir. Başka bir deyişle, bir işareti basitçe tanımlıyoruz veya tarif ediyoruz.
Yan anlam; belirli bir göstergeyle karşılaştığımızda ortaya çıkardığımız daha karmaşık zihinsel çağrışımlardır.
Mit; bir anlatım şeklidir. Söylem üzerinden oluşturulmuş ve sınırlı bir ömre sahiplerdir.
Tanrı’nın Eli
Bu söylemi birince seviyede incelediğimizde aklımızda mecazi bir anlam oluşur. Tanrı somut bir varlık olmadığından çoğu insan tarafından şaşkınla karşılanır. İkinci seviyeye geçtiğimizde işe Tanrı’nın Elinin aslında ünlü futbolcu Maradona olduğu anlıyoruz. Bu anlam bir yan anlamdır. Üçüncü seviye de anlama indiğimizde ise bu lakabın nedenini öğreniyor ve olayı mitleştiriyoruz. Maradona’nın 1986 Dünya Kupası çeyrek finalinde Arjantin’in İngiltere’yi 2-1 yendiği maçta attığı ikinci gol, kuralların dışında olarak elle atıldı. Elle atılan bu göre bu anlamı yükleyen olan ise şöyle; Maradona, golden 4 yıl önceki Falkland Savaşı'nı hatırlatmış ve bu golün sembolik bir intikam olduğunu dile getirmişti. Arjantinli efsane, o dönem İngilizlerin "Tanrı bize yardım elini uzattı" deyimini sık sık kullandığını belirtmişti.
Comentários