Bu yazıda seçtiğim örnekler üzerinden Pierce için önemli olan; ikon, indeks ve sembol göstergelerini açıklayacağız.
İkon: İkon, görselin temsil ettiği şeye fiziksel olarak benzemesidir. Örnek vermemiz gerekirse; günlük hayatımızda çekildiğimiz fotoğraflar, bizi fiziksel olarak birebir yansıttığı için ikon olarak değerlendirilebilir. Kısacası bir görsel fiziksel olarak temsil ettiği şeye benziyorsa bu bir ikondur. Bazı gerçeğine benzeyen sesler de ikondur; hav hav, cik cik…
Görselde gördüğümüz levha kontrolsüz demir yolu geçişini temsil eder. Levhanın üstünde bize bir tren resmedilmiş, levhanın üzerinde ki bu tren çizimi fiziksel olarak temsil ettiği trene benzediği için bu bir ikondur.
İndeks: İndekslerde temsil ettikleri nesne ile doğrudan bir bağlantıları vardır. Aslında tam olarak göstermediği nesneyi, düşünceyi bize çağrıştırır. Örneğin; kuyruk köpeği veya kediyi, duman ise ateşi çağrıştırır bu yüzden birer indekslerdir. “Bir belirti, nesnesi ortadan kalktığı zaman onu gösterge yapan niteliklerini kaybeden bir göstergedir” (Pierce, 1984: 304).
Örnek olarak verdiğim görselde bir çim zemin ve çizgiler var. Fakat bu görseli gördüğümüzde bizim zihnimizde bir futbol sahası ve futbol oluşuyor. Aslında sıradan bir zeminden futbol sahası olduğunu anlayabiliyoruz. Bu yüzden bu görsel de bir indekstir.
Sembol: Sembol olan görsellerde, görseller ile aklımızda çağrıştırdığı anlam arasında doğrusal bir bağlantı yoktur. Semboller anlamlarını bilen insanlar için sembol değeri taşırlar. Kuruluşların, kurumların, ülkelerin; logo ve bayrakları birer semboldür.
Görselde mavi zemin üstünde beyazla çizilmiş anlamlı ve anlamsız çizgiler görüyoruz. Bu görsel NATO’yu temsil eder. Anlamını bilmeyenler için bu sembol mantıksız gelirken, anlamını bilenler ise çeşitli ülkeler tarafından oluşturulan bir güvenlik anlaşmasını temsil eden sembol olarak görebilirler.
Comments